काठमाडौं । जब जनता सरकारहरूलाई शासक र शोषक ठान्छन्, सेवक र संरक्षक हैन । जनता कर तिर्न चाहन्नन् र तिर्दैनन् । सरकार बनाउने काममा उत्सव त मनाउँछन् तर सरकार ढलेको दिनमा पनि मजाले निदाउँछन् , संरक्षण गर्दैनन् । नेपालका सबै खाले राज्य संरचना, व्यवस्था र सरकारहरू यही नियतिम...

काठमाडौं । नेपालमा राजनीति गर्ने नेताहरू चाहिने भन्दा धेरै संख्यामा भए, जसको काम कसरी मन्त्री पद पड्काउने भन्ने रहदै देखिदै आएको छ। विदेशमा हरेक क्षेत्रमा प्रतिष्ठित, हरेक विषयका भिजनरी, विज्ञ नेताहरू हुने गरे पनि मैले आजसम्म नेपालमा यी क्षेत्रका प्रतिष्ठित नेता को होल...

काठमाडौं । सोसल मिडियामा लामा लामा लिंकहरू शेयर गर्दा धेरैले खोल्दैनन् र पढ्दैनन् पनि । छोटो सारांश र मजबून लेखेर सन्दर्भ उल्लेखसम्म गर्दा राम्रो हुन्छ । बरू टेक्स्टलाई सीधै कपि पेष्ट गरेर पोष्ट गरे धेरैले पढ्छन् । त्यस्तै भिडियो लिंक पनि हुन्छ, त्यसमा उल्लेखित ट्रान्सक्रिप्ट सम...

काठमाडौं । विगत ३ दशकसम्म उही नेताहरू र दलहरूले राजनीति गर्दा पनि, पटक पटक सत्तामा पुग्दा पनि, नेपालमा बेरोजगारी के हो ? कसरी कम गर्ने ? सीप कसरी आर्जन गराउने ? गरिबी कसरी न्युनिकरण गर्ने ? नीति, नियम, निर्देशिका संस्था के कस्तो बनाउने ? प्रम, मन्त्री पद नपाएसम्म कुन...

काठमाडौं । मन्त्री, सचिव, डिजी पदले के के काम गर्ने भन्ने कुरा सरकारको दलको घोषणा पत्र, नीति तथा बजेट, सुशासन ऐन नियम, मन्त्रालयको बार्षिक कार्यक्रम, योजनामै लेखिएका हुन्छन् । अन्तमा काम भयो या भएन त्यो कुरा लाटोले पनि बुझिसकेको हुन्छ। प्रगति रिपोर्ट लेख्ने ढाँचा बनाएर ...

काठमाडौं । स्कटल्याण्डले गत २०१८ मा युरो ४.७ अर्बको स्कच ह्विस्की निर्यात गरेको रहेछ । अमेरिका लगायतका देशहरूमा विभिन्न स्वादको क्राफ्ट बियर (घरेलु सानो मात्रामा बनाइने बियर) पाइने रेष्टुराँ ग्राहकले खचाखच हुन्छन् । जापानले हालसालै नेपाली नाम राखेर क्यान छ्याङ उत्पादन गरे...

काठमाडौं । पंचायती ब्यवस्था नयॉ शासन प्रणाली थियो। देशभरिका राजनीतिकर्मी र कर्मचारीलाई त्यो नयॉ व्यवस्थाको प्रशिक्षण दिन भनेर पंचायत प्रशिक्षण प्रतिष्ठान स्थापना गरी सघन नियमित प्रशिक्षण दिईन्थ्यो। त्यसरी पंचायत ३० वर्ष टिक्यो । २०४७ साल पछि त्यो संस्थालाई स्थानीय बिकास प्रशिक्ष...

काठमाडौं । पाल सधै कामचलाउमा रूमल्लिरहेको छ ।  ‘अड्को पड्को तेलको धूप’ त हुन्छ तर नेपाल भन्ने देश त जहिले पनि तेल कै धूप बालेरै जुग कटाउने ? सधैं कामचलाउ मै रूमल्लिरहने ?  यहॉ कुनै भीजन, दीर्घकालिन नीति, सोँच, विकास, संस्कार, संस्कृति, संस्था, संगठन निर्माण तिर म...

विश्वमा नेपालभन्दा भ्रष्ट देश करिब ८० वटा छन् । नेपालभन्दा भ्रष्ट देशले नेपालभन्दा राम्रो विकास गरेका पनि छन् । नेपालभन्दा स्वच्छ देशले नेपाल जति पनि विकास गर्न नसकेका पनि छन्। भ्रष्टाचारका घटना र विकासबीच त्यस्तो प्रत्यक्ष सम्बन्ध छैन् । कम भ्रष्ट देशका जनता खुशी हुने गर्छन्। भ्रष्ट...

पेन्सन पाउने कर्मचारीलाई कुनै पारिश्रमकि पाउने पदमा पुनः नियुक्ति पाउदा वा निर्वाचित भएर पारिश्रमिक पाउदा दोहरो सुबिधा दिने कि नदिने भन्ने सम्बन्धमा संसदमा बुझो न सुझो, कुनै गहन अनुसन्धान अध्ययनबिना हावा तर्कहरू भइरहेको देखिदैछ। तलब भनेको वर्तमानमा सेवा गरेबापत ...

[caption id="attachment_52711" align="alignleft" width="254"] लेखक[/caption] १ पृष्ठभूमि ‘निप्पन’ अर्थात, उदाउँदो सूर्यको देश भनेर चिनिने ‘जापान’ दक्षिणपूर्वी एसियाली मुलुक हो । जापान, सामरिकरुपमा विश्वको सातौं शक्तिशाली र आर्थिकरुपमा तेस्रो (नोमिनल) र एसियाको...

१) दूरसञ्चारको विकास जहाँसम्म दूरसञ्चार प्रविधिको विकासको सुरुवाती कहिलेबाट भयो ? भन्ने सवाल छ, १६ औ शताव्दीमा ओवरहकी नामका वैज्ञानिकले तारमा बिद्युत प्रवाह गरी आवाज एक स्थानबाट अर्को स्थानमा पठाउन सकिने कुरा अगाडि सारेको पाइन्छ । सञ्चार जगतमा यो आफैमा ठूलो टर्निङ प्...

कूल तीन३ लाख ७७ हजार ९३० बर्ग किलोमिटर भूभागमा फैलिएको जापान क्षेत्रफलका हिसाबले विश्वको ६१ औं ठूलो मुलुक हो । क्षेत्रफलका हिसाबले जर्मन, नर्वे, मलेसिया, फिनल्यान्ड वा पोल्यान्ड समतुल्य मुलुक मानिन्छ । चारैतिरबाट समुद्रले घेरको जापान सानाठूला गरी छ हजार ८५२ वटा दीपहर...

केही वर्षअघि एक जना व्यक्तिसँग घुलमिल हुने अवस्था आयो । हामी विस्तारै मिल्ने साथीका रुपमा परिणत हुँदै पनि थियौं । उनीले संस्कृतमा वाल्मिकी विद्यापीठबाट शास्त्री यानेकी स्नातक गरेका रहेछन् । संस्कृतमा स्नातक गरेको व्यक्ति भएता पनि आफूलाई परिचित गराउनुपर्दा संस्कृत पढेको ह...

बेलायतको चंगुलमा परेको भारत १९० बर्ष पछि १९४७ अगष्ट १५ मा स्वतन्त्र भयो । अंग्रेजको दबदबाह झेलेको भारतले योजनावद्ध विकासको अबधारणलाई गरिवीबाट पारपाचुके पाउने औजारको रुपमा अवलम्बन गर्ने सोच बनायो । जसअनुसार १९५२ मा पहिलो पञ्चवर्षीय प्रारम्भ गरियो । जहाँ कृषि क्षेत्र प्...

भारतीय आर्थिक बिरासत सुनको चिडिया ठानिने भारतलाई साम्राज्यवादी ब्रिटेनले १९० बर्षसम्म आफ्नो पञ्जामा राख्यो । महात्मा गान्धी, सुवाशचन्द बोस, सरोजनी नाइडु, जवाहरीलाल नेहरु, सरदार बल्लभाई पटेल लगायत स्वतन्त्र सेनानीहरुको पहलमा भारत अंग्रेजको चंगुलबाट मुक्त भयो । स्वतन्त्रतात...

काठमाडौं । अर्थविद् प्राडा मदन दाहालले गरिव मुलुकले औद्योगिक विकास नगरी समाजवादी नीति कार्यान्वयन गर्न खोज्नु गरिबी वितरण गर्नु हो भनेका छन् । सामाजिक सञ्जालमा व्यक्त प्रतिक्रियामा उनले नेपाल जस्ता गरिव मुलुकले उद्योगधन्दाको विकास गरेर राष्ट्रिय आयमा वृद्धि गरेपछि मात्रै स...

विश्वका कुनै पनि सभ्यतामा आफ्ना पूर्वजलाई अत्यन्त आदरका साथ स्मरण गर्ने आ–आफ्नै संस्कृति रही आएका छन् । ओमकार परिवार भित्रको मुलधार वैदिक हिन्दू संस्कृतिमा वर्ष दिनमा १५ दिन पितृ पक्ष स्मरण गर्ने दिनका रुपमा छुट्याईएको छ । जसलाई सोह्र श्राद्ध भनिन्छ । आविश्न कृष्ण पक्षलाई पितृप...

विकास आयोजनाको प्रभाकारी कार्यान्वयनबिना आर्थिक समृद्धिको परिकल्पना गर्न सकिदैन । आर्थिक समृद्धिमा विकास आयोजनाको आयामिक महत्व यसकारण पनि रहन्छ । विकास हुनु भनेको सडक, विद्यालय, खानेपानी, जलविद्युत, हवाई मैदान लगायतका सार्वजनिक निर्माणले प्रशय पाउनु हो । औद्योगिक क्षेत्र...

[caption id="attachment_46655" align="alignleft" width="150"] लेखक[/caption] दुइ परस्पर विपरित जस्ता लाग्ने शब्दको संयोजनबाट एउटा नाम बनेको छ र त्यो अत्यन्त लोकप्रिय पनि रह्यो भारतीय समाजमा । त्यो हो– अटल विहारी बाजपेयी । यिनै बाजपेयीलाई भारतका लोकप्रिय र जिम्म...

[caption id="attachment_46655" align="alignleft" width="150"] लेखक[/caption] यही २०७५ साउन ११ गते शुक्रवार पूर्णिमाका दिन खग्रास चन्द्रग्रहण लाग्ने छ । यस दिन अन्य पूर्णिमा तिथि जस्तो नभई गुरुपूर्णिमा समेत परेको छ र सोही दिन चन्द्र ग्रहण समेत लाग्ने भएको छ । चन्द्र ...

विश्वका हरेक विकसित देशले विकासका लागि फड्को मार्दा टेकेका निश्चित आधार छन् । विश्वमा आर्थिक महाशक्तिका रुपमा अघि बढिरहेको चीनले पनि आर्थिक विकासका लागि चरणबद्धरुपमा आफनो रणनीति अपनाउँदै आएको छ । कुनै बेला मास प्रडक्सनको नीति अँगालेर संसारभर सस्तो सामान आपूर्ति गर्ने...

आर्थिक बर्ष २०७५/७६ का लागि सरकारले भर्खरै संसदमा नीति तथा कार्यक्रम प्रस्तुत गरेको छ । नीति तथा कार्यक्रमाथि छलफल भई उठेका सवालको प्रधानमन्त्री जवाफ दिएर आवश्यक संशोधनपछि यो पारित हुनेछ । संघ, प्रदेश र स्थानीय निकायको निर्वाचन भई तीन तहका सरकार गठन भई संघीयता कार्यान्य...

झट्ट हेर्दा अध्यात्म र पुँजीवाद नमिल्दो अनौठो जस्तो लाग्न सक्छ । के साच्चै यी विषय आफैमा विपरित र अनौठा हुन त ? नेपाल जस्तो धार्मिक आध्त्यात्मिक पृष्ठभूमि बोकेको देशका लागि अध्यात्म आर्थिक वृद्धिको आधार बन्न सक्छ ? नेपालको तीब्रतम आर्थिक विकासका लागि मुख्य मुख्य आधारहरु के हुन...

[caption id="attachment_46655" align="alignleft" width="150"] लेखक[/caption] चाहे किशोर हुन वा युवा वा प्रौढ वा वृद्ध जुन सुकै उमेरका मानिसहरुले रत्नजडित औंठी हातका विभिन्न औलामा लगाएको सजिलै देख्न पाइन्छ । आज भोलि प्रायः सबै सुन पसलमा “राशी अनुसारको औंठी ...